Het schap met plantaardige melk in de supermarkt groeit en inmiddels zijn er talloze alternatieven voor koemelk. Tijd om het aanbod eens onder de loep te nemen. You ready? Van haver tot gele erwt: welke plantaardige melk is er allemaal en welke zijn het meest geschikt voor het maken van een lekkere cappuccino of latte?

Haver is de snelstgroeiende drank binnen het aanbod van plantaardige melkvarianten. Dat kwam naar voren uit onderzoek van Nielsen MarketTrack. In 2020 deden zij in opdracht van ProVeg International en het Smart Protein Project een grootschalig marktonderzoek naar plantaardig voedsel in Europa. Deze stijging in populariteit van de plantaardige melk is ook te zien aan het aantal merken dat aan de slag ging met de graansoort. Het Zweedse Oatly hing er begin jaren negentig zijn naam en identiteit aan. “Een paar knappe koppen aan de Universiteit van Lund zochten zo’n dertig jaar geleden naar een ingrediënt, waarmee ze een plantaardig drank konden maken dat vergelijkbaar is met melk. Haver won het van de rest, omdat het rijk is aan zogenaamde bèta-glucanen: oplosbare vezels”, vertelt communicatiemanager Julia Kemp van Oatly. Dezelfde wetenschappers gingen vervolgens aan de slag met een enzymtechnologie, waarmee ze haver vloeibaar konden maken, zonder verlies van de unieke voedingswaarden.

Soja nog altijd op #1

Sojamelk is al ruim tien jaar één van de bekendste alternatieven voor koemelk. En hoewel haver in Nederland en België steeds meer stijgt in populariteit, staat soja naast amandelmelk nog steeds op nummer 1. De plantaardige melk op basis van gedroogde sojabonen en water werd door de jaren heen flink doorontwikkeld om het beste resultaat in combinatie met koffie te creëren. Pionier Alpro was in 2011 in Europa één van de eerste met een speciale barista-sojadrank. Niet lang daarna volgde Alpro met de varianten kokos en amandel voor professionals. Koffie heeft een uitgesproken smaak en sommige plantaardige ingrediënten ook. Om een harmonieuze smaak te creëren, heb je in de meeste gevallen een extra zoetje nodig. Bij koemelk en haver zijn deze suikers meestal al van nature aanwezig, maar bij een product als soja kan een toevoeging helpen om het product beter te laten combineren met koffie. Het gaat dan wel om kleine hoeveelheden, want té zoete producten kunnen juist weer het karakter van de koffie verdrukken.

Aardig voor in de koffie

Waarom is de ene soort plantaardige melk beter op te schuimen dan de ander? En hoe maak je met een plantaardige melk latte art in je cappuccino? Meerdere factoren spelen hierbij een rol. Dat komt vaak neer op zoeken naar het beste basisproduct. Er zijn bijvoorbeeld meer dan honderd soorten sojabonen. Niet iedere boon heeft dezelfde smaak en samenstelling van eiwitten. Dat is puzzelen. Uiteindelijk gaat het om het samenspel tussen alle ingrediënten. Naast smaak gaat het ook om de kwaliteit van het schuim. In principe kun je alle plantaardige melk verhitten, maar het probleem zit ’m vaak in het opschuimen. Bij de niet-baristaversies gaat dat lang niet altijd goed. Sommige dranken schuimen wel op, maar geven droog en stug schuim, omdat de eiwitten van slechte kwaliteit zijn of de verhouding tussen eiwitten en vetten scheef ligt. Probeer dan nog maar een mooi hartje te schenken. Andere dranken gaan schiften in combinatie met de zuurgraad of temperatuur van koffie. 

Zoek je de beste plantaardige melk om (thuis) op te schuimen? Met Oatly, Sproud of een van de baristavarianten van Alpro zit je zeker goed. Als je een andere variant wilt uitproberen kijk dan of deze de juiste samenstelling bevat tussen eiwitten, vetten en suikers.